H συναισθηματική νοημοσύνη και οι βασικοί πυλώνες της
Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται
στην ικανότητα αντίληψης, ελέγχου και αξιολόγησης των συναισθημάτων. Ορισμένοι ερευνητές
υποστηρίζουν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει μέρος μίας
διαδικασίας μάθησης και ως εκ τούτου να ενδυναμωθεί, ενώ άλλοι ερευνητές
υποστηρίζουν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένα έμφυτο χαρακτηριστικό.
Από τη δεκαετία του ‘90, οι ερευνητές
Peter Salovey και
John D. Mayer αποτελούν τους κορυφαίους μελετητές στο πεδίο της
συναισθηματικής νοημοσύνης.
Στο πολύ επιδραστικό άρθρο τους με αγγλικό
τίτλο "Emotional Intelligence," όρισαν τη συναισθηματική νοημοσύνη ως:
"το υπομέρους τμήμα της κοινωνικής
νοημοσύνης το οποίο αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να διακρίνει τα συναισθήματα
και τα αισθήματα του ίδιου αλλά και των άλλων και να μπορεί να τα διαχωρίζει
και να χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να καθοδηγήσει τον τρόπο σκέψης
και δράσης του".
Οι τέσσερις βασικοί πυλώνες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης
Οι Salovey και Mayer πρότειναν
ένα μοντέλο ταξινόμησης το οποίο αναγνωρίζει τέσσερις διαφορετικούς παράγοντες συναισθηματικής
νοημοσύνης: την ικανότητα αντίληψης των συναισθημάτων, τη χρησιμοποίηση των
συναισθημάτων για την εκλογίκευση και τη γνωσιακή ικανότητα, την ικανότητα
κατανόησης των συναισθημάτων και την ικανότητα διαχείρισης των συναισθημάτων.
- Ικανότητα αντίληψης
των συναισθημάτων: Το πρώτο βήμα για
την κατανόηση των συναισθημάτων είναι η διαδικασία ακριβούς αντίληψής τους. Σε πολλές
περιπτώσεις, αυτό περιλαμβάνει μη-λεκτικά σημάδια όπως η γλώσσα του σώματος και
οι εκφράσεις του προσώπου.
- Χρησιμοποίηση των
συναισθημάτων στη διαδικασία εκλογίκευσης: Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει τη
χρησιμοποίηση των συναισθημάτων για τη προώθηση της διαδικασίας νόησης και της
γνωσιακής δραστηριότητας. Τα συναισθήματα υποβοηθούν στο να θέσουμε προτεραιότητες
σε αυτά που δίνουμε προσοχή και αντιδρούμε – αντιδρούμε συναισθηματικά κυρίως
σε πράγματα που μας κινούν τη προσοχή.
- Κατανόηση
των συναισθημάτων: Τα συναισθήματα που αντιλαμβανόμαστε επιδέχονται πολλά
διαφορετικά νοήματα και ερμηνείες. Εάν ένα άτομο εκφράζει συναισθήματα θυμού, ο
παρατηρητής θα πρέπει να ερμηνεύει το αίτιο του θυμού και τη πιθανή σημασία
του. Για παράδειγμα, εάν το αφεντικό σας είναι θυμωμένο, μπορεί να σημαίνει ότι
δεν είναι ικανοποιημένος με τη δουλειά σας – μπορεί όμως και να σημαίνει ότι
είναι νευριασμένος και για άλλους λόγους πέρα από τις ίδιες τις υποθέσεις που
αφορούν την εργασία σας.
- Η διαχείριση των συναισθημάτων: Η ικανότητα
αποτελεσματικής διαχείρισης των συναισθημάτων αποτελεί ένα σημείο-κλειδί για τη
συναισθηματική νοημοσύνη. Η ρύθμιση των συναισθημάτων, η κατάλληλη ανταπόκριση σε
αυτά και η ανταπόκριση στα συναισθήματα των άλλων αποτελούν πολύ σημαντικοί
παράμετροι της διαχείρισης των συναισθημάτων.
http://psychology.about.com/od/personalitydevelopment/a/emotionalintell.htm