Λεϊσμανίαση
Η λεϊσμανίαση είναι μια παρασιτική νόσος που προκαλείται από 20 και πλέον είδη Leishmania και μεταδίδεται με το τσίμπημα της σκνίπας. Υπάρχουν τρεις μορφές λεϊσμανίασης: η δερματική, η σπλαγχνική (Καλά-αζάρ) και η βλεννογονική, η οποία είναι πιο σπάνια. Το είδος Leishmania infantum προκαλεί τη σπλαχνική λεϊσμανίαση (καλααζάρ) ενώ η Leishmania tropica προκαλεί τη δερματική λεϊσμανίαση. Η λεϊσμανίαση ενδημεί περισσότερο σε τροπικές και υποτροπικές χώρες και σε χώρες της Νότιας Ευρώπης. Πρόκειται για μια επιδημική νόσο που προκαλεί αυξημένη θνησιμότητα, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών λεϊσμανίασης στην Ελλάδα.
Πως μεταδίδεται;
Η λεϊσμανίαση μεταδίδεται με το τσίμπημα ορισμένων τύπων φλεβοτόμων (σκνίπες). Οι σκνίπες κολλάνε το παράσιτο αφότου τσιμπήσουν μολυσμένο με λεϊσμανίαση άνθρωπο ή ζώο, όπως τρωκτικό ή σκύλο. Η λεϊσμανίαση μπορεί να μεταδοθεί και με μετάγγιση αίματος ή με μολυσμένες βελόνες ενώ σπάνια μεταδίδεται και από την έγκυο μητέρα στο βρέφος.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να επωαστεί;
Τα συμπτώματα της δερματικής λεϊσμανίασης, η οποία αποτελεί τη συχνότερη μορφή λεϊσμανίασης, εμφανίζονται 2- 8 εβδομάδες μετά το τσίμπημα από μολυσμένη σκνίπα. Ενώ τα συμπτώματα της σπλαγχνικής λεϊσμανίασης μπορεί να εμφανιστούν στη διάρκεια κάποιων μηνών μετά το τσίμπημα ή ακόμη και χρόνων.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η δερματική λεϊσμανίαση προκαλεί:
• αρχικά, στρογγυλό ερυθρό εξάνθημα (βλατίδα)
• ξηρό και ανώδυνο έλκος (εφελκίδα)
• ουλή
Η σπλαγχνική λεϊσμανίαση προκαλεί συμπτώματα κυρίως στα παιδιά και λιγότερο στους ενήλικες, τα οποία είναι τα εξής:
• πυρετός, βήχας, διάρροια
• ηπατοσπληνομεγαλία (διόγκωση σπλήνας, ήπατος)
• λεμφαδενοπάθεια
• λευκοπενία
• θρομβοκυτταροπενία
• αναιμία
Ενώ η βλεννογονική λεϊσμανίαση προκαλεί:
• ρινική καταρροή
• ρινορραγία
• φλεγμονή και διάτρηση του ρινικού διαφράγματος
Τι είδους επιπλοκές μπορεί να παρουσιαστούν;
Η σπλαγχνική λεϊσμανίαση εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να επιφέρει το θάνατο.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει με ορολογικές, με ειδικές αιματολογικές εξετάσεις (για την ανεύρεση των αμαστιγωτών μορφών του παρασίτου σε παρασκευάσματα μυελού των οστών ή αίματος) ή ανεύρεση των προμαστιγωτών μορφών με καλλιέργεια.αίματος , με μοριακές τεχνικές (για την ανεύρεση του παρασίτου στο αίμα ή σε δείγματα δερματικής βλάβης) ή με ιστοπαθολογικές (βιοψία ιστού).
Πως θεραπεύεται;
Η θεραπεία της λεϊσμανίασης περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, η οποία χορηγείται ενδοφλεβίως ή ενδομυϊκά.
Πως μπορεί να προληφθεί;
• λήψη μέτρων υγιεινής που μας προστατεύουν από το σκύλο
• έγκαιρη πληροφόρηση από τους αρμόδιους φορείς και ευρεία χρήση εντομοκτόνων
• καταστροφή των πιθανών σημείων που γεννούν οι σκνίπες τα αυγά τους και κυρίως των τεχνητών ταμιευτήρων νερού
• άδειασμα και απολύμανση των διαφόρων αντικειμένων που χρησιμοποιούνται για τη συγκέντρωση νερού (π.χ. πλαστικά δοχεία, βαρέλια, κουβάδες, βάζα ή πιθάρια)
• προστασία των εσωτερικών χώρων με σίτες σε παράθυρα και πόρτες
• επάλειψη του ακάλυπτου δέρματος με εντομοαπωθητικά